Η 6η Απριλίου 1896 συνέπιπτε με τη Δευτέρα του Πάσχα για τους ορθοδόξους και τους καθολικούς, αλλά και με την εθνική επέτειο της ανεξαρτησίας της Ελλάδας από τους Τούρκους (με το παλιό ημερολόγιο ήταν 25η Μαρτίου).
Ο κόσμος είχε προμηθευτεί από νωρίς το πρωί τα εισιτήρια της τελετής έναρξης, όπου πολλοί αγωνίζονταν να αποκτήσουν τις καλύτερες θέσεις από τους πωλητές, ενώ οι αστυνομικοί επέβλεπαν για να αποφευχθούν τα φαινόμενα μαύρης αγοράς. Από νωρίς, η κίνηση του πλήθους στις οδούς Σταδίου και Ερμού και στην πλατεία Συντάγματος (οι οποίες ήταν εορταστικά στολισμένες) ήταν τεράστια για την εποχή, ενώ διάφορες φιλαρμονικές από τη Ζάκυνθο, τη Λευκάδα, το Λαύριο και την Πάτρα έπαιζαν μουσική στους δρόμους.
Μετά το μεσημέρι άρχισε η μαζική προσέλευση στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Πλήθος κόσμου κάθε τάξης, ηλικίας και φύλου συνέρρεε στο Στάδιο, όπου οπλισμένοι στρατιώτες, τοποθετημένοι ανά διαστήματα μπροστά στα διαζώματα που οδηγούσαν στις κερκίδες, ήταν υπεύθυνοι για την τάξη. Στις 3:30 μ.μ. το μεγαλύτερο μέρος του χώρου είχε γεμίσει από θεατές, ενώ αρκετός κόσμος που δεν είχε εισιτήριο, είχε ανέβει σε γειτονικούς λόφους για να βλέπει πάνω από τον πέτρινο τοίχο. Κύριο θέμα των συζητήσεων ήταν οι συμμετοχές των Ελλήνων αθλητών και η προσδοκία για κατάκτηση μεταλλίων.
Η διακόσμηση του Σταδίου ήταν ιδιαίτερα εορταστική. Στην είσοδο είχαν στηθεί πανύψηλοι ιστοί από τους οποίους κρέμονταν λάβαρα και θυρεοί, καθώς και από ένα αντίγραφο αρχαίου τρίποδα σε κάθε πλευρά της. Τα μέλη των διαφόρων επιτροπών ήταν συγκεντρωμένα στο στίβο, μαζί με τους κοσμήτορες και τους άλλους υπευθύνους. Στη συνέχεια, έκαναν την είσοδό τους οι διάφορες φιλαρμονικές και πήραν τις θέσεις τους.
Η τελετή ξεκίνησε με την ομιλία του προέδρου της οργανωτικής επιτροπής, διαδόχου Κωνσταντίνου. Στη συνέχεια, ο βασιλιάς Γεώργιος κήρυξε την έναρξη των Αγώνων με τα εξής λόγια:
“Κηρύττω την έναρξιν των πρώτων εν Αθήναις Διεθνών Ολυμπιακών Αγώνων. Ζήτω το Έθνος! Ζήτω ο Ελληνικός Λαός!”.
Ακολούθησαν κανονιοβολισμοί και απελευθέρωση περιστεριών. Στη συνέχεια, εννέα μπάντες και χορωδία 150 ατόμων ερμήνευσαν τον Ολυμπιακό Ύμνο, σε σύνθεση του Σπύρου Σαμάρα και στίχους του Κωστή Παλαμά. Ο ύμνος έγινε δεκτός με τόσο ενθουσιασμό από το κοινό που επαναλήφθηκε για δεύτερη φορά. Ακολούθησε η έπαρση της Ελληνικής σημαίας και η ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου από μπάντα όπου κυριαρχούσαν οι φλογέρες και στη συνέχεια η παρέλαση των αθλητών.
Μετά το τέλος της τελετής, διεξήχθησαν πέντε αγωνίσματα στίβου και οι Αγώνες συνεχίστηκαν την επόμενη ημέρα.
