Η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία σε όλα τα επίπεδα που αφορούν τον
άνθρωπο. Δεν θα γινόταν να μην επηρεάσει και τη σεξουαλική ζωή και
φέρνει το ψηφιακό σεξ, με τα sex robots να είναι το πρώτο βήμα για την είσοδο της κοινωνίας σε μια νέα εποχή, η οποία ονομάζεται “Digisexuality”.
Hδη οι πιο δημοφιλείς ιστοσελίδες πορνογραφικού περιεχομένου έχουν
εγκαινιάσει νέες κατηγορίες με σεξουαλικό υλικό εικονικής
πραγματικότητας. Ο χρήστης για να μπορέσει να αξιοποιήσει το υλικό αυτό
θα πρέπει να έχει το αντίστοιχο VRS (Virtual Reality Set), το οποίο
αποτελείται από μία συσκευή που προσαρμόζεται στο κεφάλι και προσφέρει
μια νέα εμπειρία, πιο ρεαλιστική και πιο ζωντανή από την κλασική
παρακολούθηση στην οθόνη του υπολογιστή.
Η σεξουαλική επαφή όμως στo πλαίσιo της εικονικής πραγματικότητας δεν
σταματάει εκεί. Αρκετές πρωταγωνίστριες ερωτικών ταινιών έχουν ήδη μπει
στη διαδικασία να δημιουργήσουν 3D ψηφιακές εκδοχές τους (avatars)
ούτως ώστε οι χρήστες, έναντι του ανάλογου αντιτίμου, να μπορούν να
έχουν την αίσθηση ότι έρχονται σε απευθείας επαφή μαζί τους.
Τα sex robots, το σεξ σε εικονική πραγματικότητα και τα avatars που
δημιουργούνται έχουν αρχίσει να γίνονται μέρος της καθημερινότητας
πολλών ανθρώπων. Σε επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό
«Sexual and Relationship Therapy» τον προηγούμενο μήνα, ερευνητές από
τον Καναδά εισάγουν έναν νέο όρο στη διεθνή βιβλιογραφία για να
περιγράψουν την κατηγορία των ανθρώπων αυτών, προειδοποιώντας ταυτόχρονα
τους ειδικούς ψυχικής υγείας να είναι προετοιμασμένοι για την αύξηση
των πελατών που ορίζονται ως «digisexuals». Ο όρος αυτός απευθύνεται
στους ανθρώπους εκείνους οι οποίοι επιλέγουν να εκτονώσουν τη σεξουαλική
τους ορμή χρησιμοποιώντας κάποιο από τα τεχνολογικά μέσα που
αναφέρθηκαν ήδη ή που πρόκειται να εμφανιστούν μελλοντικά.
Ωστόσο η χρήση ψηφιακών μέσων για τη σεξουαλική ικανοποίηση του
ατόμου δεν είναι κάτι που εμφανίζεται για πρώτη φορά. Η ταχύτατη εξέλιξη
της τεχνολογίας σε συνδυασμό με το γεγονός ότι πλέον τυγχάνει τόσο
ευρείας και καθολικής αποδοχής οδηγεί τους επιστήμονες να προτείνουν
έναν διαχωρισμό στην ανάπτυξη του κλάδου αυτού. Προτείνουν δηλαδή την
κατηγοριοποίηση της ψηφιακής σεξουαλικότητας (digisexuality) σε 1η και
2η γενιά.
■ Στην 1η γενιά ανήκουν όλα εκείνα τα ψηφιακά μέσα που αποσκοπούν στο
να διευκολύνουν και να βελτιώσουν την αλληλεπίδραση με ένα άλλο άτομο.
Είναι ωστόσο γεγονός ότι η εξέλιξη των μέσων αυτών κάθε άλλο παρά
ολοκληρωμένη μπορεί να θεωρείται, δεδομένου ότι συνεχίζουν να
βελτιώνονται και να εμπλουτίζονται με νέες δυνατότητες. Τα ψηφιακά μέσα
που ανήκουν στην 1η γενιά είναι πολλά και καλύπτουν ευρεία γκάμα
δραστηριοτήτων – από την κλασική πορνογραφία που θα μπορούσε να
αξιοποιηθεί στο ερωτικό παιχνίδι μεταξύ δύο συντρόφων μέχρι το
τηλεφωνικό και διαδικτυακό σεξ με κάμερα, τα ερωτικά βοηθήματα που
ελέγχονται ασύρματα από το ζευγάρι και τις εφαρμογές που απευθύνονται σε
άτομα που βρίσκονται σε αναζήτηση ερωτικού συντρόφου.
■ Η 2η γενιά των μέσων ψηφιακής σεξουαλικότητας έχει ως βασικό
διακριτικό χαρακτηριστικό αυτό που αποτελεί την ειδοποιό διαφορά σε
σχέση με την 1η γενιά, την εγωκεντρικότητα που ο χρήστης αναπτύσσει
προσπαθώντας να βιώσει τη σεξουαλική ικανοποίηση χωρίς την ύπαρξη
ερωτικού συντρόφου. Αυτό σηματοδοτεί ότι το κυρίαρχο ζητούμενο της
σεξουαλικής ικανοποίησής του δεν είναι η αναζήτηση ενός σεξουαλικού
συντρόφου.
Πιο απλά, ο ερωτικός σύντροφος σταματάει να υπάρχει, ή ακόμα κι αν
υπάρχει, ο ρόλος του είναι πολύ περιορισμένος, σχεδόν υπολειτουργικός
μέσα στη διαδικασία της σεξουαλικής εμπειρίας. Η ψηφιακή σεξουαλικότητα
2ης γενιάς είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο εξέλιξης, είναι χαρακτηριστικό
όμως ότι τα πρώτα δείγματα υποδεικνύουν ιδιαίτερα μεγάλες δυνατότητες
ανάπτυξης. Για την ώρα, τα πιο διαδεδομένα μέσα της 2ης γενιάς είναι τα
sex robots (ή sexbots) και η σεξουαλική επαφή εικονικής πραγματικότητας
(virtual reality sex).
Ηθικά ζητήματα
Τίθενται όμως και αρκετά ηθικά ζητήματα μαζί με τη ραγδαία αύξηση της
ψηφιακής σεξουαλικότητας. Ζητήματα που αφορούν ακριβώς την ατομικότητα
και την εγωκεντρικότητα με τις οποίες προσεγγίζεται η σεξουαλική επαφή, η
οποία γίνεται αυτοσκοπός στοχεύοντας στη γρήγορη και επιθετική
ηδονιστική ικανοποίηση του χρήστη, καθώς σταματάει να περιλαμβάνει δύο
ανθρώπους που ενώνονται σωματικά και συναισθηματικά, με αποτέλεσμα ο
ένας και μοναδικός «παίκτης» να μη μοιράζεται, να μην εκφράζεται και να
μην επικοινωνεί με τον «άλλον».
Ουσιαστικά, «μαθαίνεις να κάνεις σεξ μόνος σου, χωρίς να χρειάζεσαι
σύντροφο, με ό,τι συνεπάγεται αυτό». Ο εθισμός, ο καταναγκασμός, η
συναισθηματική σιωπή, η έλλειψη διαχείρισης της ανθρώπινης επικοινωνίας
και, σε τελική ανάλυση, το ιδανικό της μοναξιάς σφραγίζουν ουσιαστικά
τον τρόπο με τον οποίο ο σύγχρονος άνθρωπος θα χρησιμοποιεί και θα
χρησιμοποιείται από το σεξ (ηδονιστικός αυτοσκοπός).
Πώς θα μπορέσει να προστατευτεί το άτομο από την υπέρμετρη χρήση των
νέων τεχνολογιών ώστε να μη σταματήσει να διεκδικεί την ανθρώπινη
σεξουαλική συντροφιά, ειδικά σε μια χρονική περίοδο όπου τα οικονομικά
άγχη και ο σύγχρονος τρόπος ζωής ενισχύουν τον ατομισμό, πνίγοντας στην
κυριολεξία το άτομο που δεν επιθυμεί και φοβάται την εμπλοκή σε μια
ανθρώπινη σχέση; Οι ψυχολογικές επιδράσεις της εγγύτητας, της
οικειότητας και της αγάπης δεν καλύπτονται από ένα ρομπότ ή ένα ψηφιακό
ολόγραμμα. Κι όμως, δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι οι νέες
τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν άτομα τα οποία αντιμετωπίζουν θέματα
κοινωνικού άγχους και φοβίας. Το μέλλον θα δείξει…
Από τον δρα Θάνο Ε. Ασκητή,
νευρολόγο-ψυχίατρο, πρόεδρο του Ινστιτούτου
Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
