Γιατί καίγονται τα δάση; Ο αείμνηστος καθηγητής Ν. Μάργαρης επισημαίνει ότι ο «καθαρισμός» και το κλάδεμα των δέντρων τα μεταφέρει σε νεότερες ηλικίες και εξηγεί ότι η βασική τακτική πυροπροστασίας δεν πρέπει να εστιάζεται στην όποια καλοκαιρινή πυρασφάλεια αλλά κυρίως στη χειμερινή προετοιμασία και στην πρόληψη.
Η λύση του προβλήματος δεν είναι άλλη από την αλλαγή στάσης απέναντι στα πεύκα και τα δάση, η εισαγωγή νέων ηθών, νέων συνηθειών. Τα πεύκα δεν θα πρέπει να θεωρούνται «άγρια φύση» αλλά σαν όντα που απαιτούν την ανθρώπινη φροντίδα και μέριμνα για την «ευδαίμονα» ανάπτυξή τους, ανάπτυξη που θα έχει ως συνέπεια και την ανθρώπινη ευδαιμονία της απόλαυσης της ζωής κάτω από τη σκιά τους.
Οι ρητινοσυλλέκτες θα μπορούσαν να γίνουν και οι καλύτεροι φύλακες του δάσους
Το πεύκο είναι το πιο ρητινοπαραγωγικό δέντρο στον κόσμο. Σύμφωνα με τον καθηγητή και διευθυντή του Εργαστηρίου Δασικής Γενετικής και Βελτίωσης Δασοπονικών Ειδών της Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ Δρ. Αποστόλη Σκαλτσογιάννη, πρόκειται για το πιο «καυτερό» δέντρο στον κόσμο επειδή περιέχει ρετσίνι (ρητίνη) και αυτό δημιουργεί το πρόβλημα.
Το ρετσίνι με το οποίο είναι γεμάτο κάθε δέντρο είναι καύσιμο, υδρογονάνθρακας, όπως είναι το πετρέλαιο. Όταν εξατμίζεται αυτό από τη ζέστη με την καύση του δέντρου, συμβαίνει μια χημική αντίδραση και βγαίνει κηροζίνη σαν σύννεφο, σαν νέφος. Το πτητικό προϊόν, τα αιθέρια έλαια, δηλαδή η κηροζίνη, δημιουργεί μια αέρια “ μπάλα” που καθοδηγείται από τον άνεμο γι΄ αυτό και οι άνθρωποι στο Μάτι καίγονταν και μέσα στη θάλασσα», εξηγεί ο καθηγητής ο οποίος συμμετείχε και στη συζήτηση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος για την Εθνική Στρατηγική για τα Δάση – Σχέδιο Στρατηγικής Ανάπτυξης της Δασοπονίας.
Όπως διευκρινίζει, όλα τα δάση στην ηπειρωτική Ελλάδα είναι χαλέπιος πεύκη καθώς και στην Εύβοια, τις Σποράδες και το Ιόνιο. «Δεν φταίει φυσικά το πεύκο αλλά εμείς γιατί κάνουμε εισβολή παράνομη και άναρχη μέσα στο δάσος. Έτσι έγινε το ατύχημα και θα επαναληφθεί αφού μέσα στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, θα υπάρξει κι άλλη τέτοια μέρα επικινδυνότητας με τέτοιους ανέμους» ανέφερε ο καθηγητής.
«Ωστόσο», προσθέτει, «η χαλέπιος πεύκη δεν είναι κατάρα αλλά δώρο θεού καθώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε το ρετσίνι με πολλούς τρόπους ακολουθώντας το παράδειγμα Αμερικανών επιστημόνων οι οποίοι παράγουν απ΄ αυτό τουλάχιστον 6000 χημικά προϊόντα!».
Ως ένα ακόμη παράδειγμα αξιοποίησης της ρητίνης, ο κ. Σκαλτσογιάννης αναφέρει και μια εφαρμογή που ανέπτυξε το εργαστήριό του και βελτιώνει την ποιότητα των καυσίμων.
«Με τη ρητίνη, παίρνεις ντίζελ απλό και το κάνεις σούπερ ντίζελ» εξηγεί για την εφαρμογή που έχει αναπτύξει το εργαστήριό του εδώ και χρόνια.
Παράλληλα, η εκμετάλλευση της ρητίνης έχει και μια άλλη παράπλευρη ωφέλεια σύμφωνα με τον ίδιο αφού οι ρητινοσυλλέκτες θα μπορούσαν να γίνουν και οι καλύτεροι φύλακες του δάσους διαφυλάσσοντας έτσι το εισόδημά τους.
«Αν δεν κινητοποιήσουμε τον πολίτη, δεν κάνουμε τίποτα, η φωτιά αυτή δεν “ κρατιέται” ούτε με 1000 αεροπλάνα» τονίζει διευκρινίζοντας ότι «το πρόβλημα δεν είναι να ανανεώσουμε το δάσος και να φτιάξουμε καινούργιες εκατόμβες αλλά εμείς σαν κοινωνία να δουλέψουμε στην πρόληψη και την καταστολή». Ειδικά για την πρόληψη, προτείνει μεγαλύτερες αντιπυρικές λωρίδες, από 50 και 100 μέτρα που είναι συνήθως, σε 300 μέτρα και για την καταστολή, την οργάνωση τουλάχιστον τριών γραμμών άμυνας.
Διαχείριση της ξυλείας.
Η μέση παραγωγή τεχνικής ξυλείας στην Ελλάδα έχει μειωθεί σχεδόν στο μισό κατά την τελευταία δεκαετία, σε σχέση με την προηγούμενη, και ανέρχεται σε περίπου 372.000 κ.μ./έτος. Η πτώση της παραγωγής δεν προέρχεται από τη μείωση ή την υποβάθμιση του διαθέσιμου ξύλου των ελληνικών δασών, αντιθέτως αυτό συνεχώς αυξάνεται, αλλά από την ελλιπή δασική διαχείριση.
Έτσι, ενώ η υλοτομία γνωρίζει ραγδαία πτώση στην πλειοψηφία των υπό διαχείριση δασών, σε κάποιες περιπτώσεις εξακολουθούν να υπάρχουν ζητήματα υπερκάρπωσης και μη-αειφόρου διαχείρισης.
Να σημειωθεί ότι σήμερα διαχειριζόμαστε περίπου το 35% των δασών μας, ενώ για το υπόλοιπο 65% δεν υπάρχει καμία συστηματική παραγωγική ή άλλη διαχείριση.
Επιμέλεια Ντίνος Παπαντωνίου
ΠΗΓΗ VIDEO: SKAI TV
