Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 31 Μαΐου, με απόφαση που πήρε το 1988 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, για να μας υπενθυμίζει τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος.
Στοιχεία του ΠΟΥ για τις επιπτώσεις του καπνίσματος
Το κάπνισμα σκοτώνει περισσότερους από επτά εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο στον κόσμο, προειδοποιεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), που απευθύνει έκκληση να σταματήσει η προώθηση του και να αυξηθούν οι φόροι και οι τιμές των προϊόντων καπνού.
Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του καπνίσματος 2017, ο ΠΟΥ δημοσιοποίησε μια έκθεση που αποτιμά το κόστος του καπνίσματος για την υγεία και την οικονομία και, για πρώτη φορά, την επίδρασή του στο περιβάλλον.
Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 7 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν εξαιτίας του καπνίσματος, έναντι περίπου 4 εκατομμυρίων στις αρχές του 21ου αιώνα, σύμφωνα με τα νέα στοιχεία του ΠΟΥ.
Αυτή τη στιγμή το κάπνισμα, που είναι η κυριότερη αιτία για μη μεταδοτικές ασθένειες που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί, προκαλεί τον θάνατο στους μισούς από εκείνους που έχουν αυτή τη συνήθεια.
Οι βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος πλήττουν κυρίως τους φτωχούς και αποτελούν έναν σημαντικό λόγο για τις ανισότητες που παρουσιάζονται όσον αφορά την υγεία μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, για τον οποίο περισσότερο από το 80% των θανάτων θα συμβούν σε χώρες με χαμηλό ή μέσο εισόδημα έως το 2030.
Το κάπνισμα αποτελεί επίσης μεγάλο οικονομικό βάρος για τον πλανήτη: κάθε χρόνο κοστίζει στα άτομα και στις κυβερνήσεις παραπάνω από 1,400 τρισεκ. δολάρια (1,250 τρισεκ. ευρώ) σε δαπάνες υγείας και σε απώλεια παραγωγικότητας, δηλ. 1,8% του παγκόσμιου Ακαθάριστου Εθνικό Προϊόντος (ΑΕΠ).
Σύμφωνα με την έκθεση, το κάπνισμα βλάπτει επίσης το περιβάλλον. Οι «γόπες» των τσιγάρων αποτελούν τον πιο διαδεδομένο είδος απορρίμματος στον κόσμο και «περιλαμβάνουν περισσότερα από 7.000 τοξικά χημικά προϊόντα που δηλητηριάζουν το περιβάλλον, περιλαμβανομένων και καρκινογόνων ουσιών».
Συνολικά, σχεδόν τα 10 δισεκατομμύρια από τα 15 δισεκατομμύρια τσιγάρα που πωλούνται κάθε μέρα απορρίπτονται στο περιβάλλον, δηλ. δύο στα τρία, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Η καλλιέργεια και η παραγωγή καπνού επίσης ευθύνεται εν μέρει για την αποψίλωση των δασών. Ένα δέντρο χάνεται για κάθε 300 τσιγάρα, υπολογίζουν οι ειδικοί.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει στη διάρκεια του 21ου αιώνα έως και ένα δισεκατομμύριο θανάτους στον κόσμο.
Για να εξαλείψει αυτή τη μάστιγα, ο ΠΟΥ προτείνει τη λήψη «αυστηρών μέτρων» όπως η απαγόρευση του μάρκετινγκ και της δημοσιότητας, η ουδέτερη συσκευασία, η απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους και στους χώρους εργασίας και αύξηση των φόρων και της τιμής των καπνικών προϊόντων.
Ευρωβαρόμετρο 2017 για το κάπνισμα
Η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στο κάπνισμα, σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το 37% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι καπνίζει, με το 35% να δηλώνουν καθημερινoί καπνιστές. Ακολουθούν: Βουλγαρία και Γαλλία με 36%, Κροατία με 35% και η Κύπρος στην 9η θέση με 28%.
Η Σουηδία έχει το μικρότερο ποσοστό καπνιστών στην Ευρωπαϊκή Ένωση με 7%, ενώ προηγούνται αυτής, η Μεγάλη Βρετανία με 17% και η Ολλανδία, Βέλγιο, Δανία και Ιρλανδία με 19%.
Η χώρα μας καταγράφει το μικρότερο μετά τη Γαλλία αριθμό ατόμων που δηλώνουν ότι δεν έχουν καπνίσει ποτέ (44%).
Η τακτική χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου παραμένει σταθερή στο 2%, ενώ το ποσοστό όσων το δοκίμασαν κάποια στιγμή ανέρχεται σε 15%.
Στην έρευνα καταγράφεται μείωση στο συνολικό ποσοστό καπνιστών στην Ε.Ε. κατά 26% από το 2014. Στις ηλικίες από 15 έως 24 ετών το ποσοστό έχει αυξηθεί από 25% το 2014 σε 29% το 2017.
Ο επίτροπος αρμόδιος για την υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων Βιτένις Αντριουκάιτις δήλωσε: «η αύξηση του ποσοστού νεαρών καπνιστών καταδεικνύει ότι επείγει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την οδηγία για τα προϊόντα καπνού, και συγκεκριμένα όσες από τις διατάξεις της απαγορεύουν τα ελκυστικά τσιγάρα που αποβλέπουν στο να δελεάσουν τους νέους: χαρακτηριστικά αρώματα/γεύσεις, μικρά πακέτα, πακέτα ‘‘κραγιόν’’ και παραπλανητικά στοιχεία στη συσκευασία. Από τον φετινό Μάιο όλα τα παρόμοια προϊόντα πρέπει να έχουν εξαφανιστεί από την αγορά της ΕΕ. Προτρέπω όλα τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν κάθε πρόσθετο διαθέσιμο εργαλείο για την προστασία των νέων και την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τους κινδύνους του καπνίσματος».